در حالت کلی هر دستگاه کنترل کننده ای که پس از تشخیص هویت افراد یا اشیاء اقدام به عمل خاصی بنماید یک اکسس کنترل تلقی می شود که این عمل خاص غالباً فعال کردن یک رله در دستگاه اکسس کنترل می باشد بنابرین در یک اصطلاح عمومی هر دستگاهی که دارای رله باشد که این رله پس از شناسائی فعال گردد یک اکسس کنترل می باشد .
اکسس کنترل ها در یک تقسیم بندی کلی به دو نوع اکسس کنترل ساده و فول اکسس Full Access تقسیم می شوند . یک اکسس کنترل ساده کافیست رله خروجی داشته که پس از شناسائی از طریق روشهای بیومتریک و غیر بیومتریک ، اقدام به فعال شدن نموده و این فعال شدن رله باعث انجام عمل خاصی از طریق دستگاه جانبی متصل به آن گردد به عنوان مثال یک اکسس کنترل ساده می تواند به یک قفل الکترونیکی ، به یک راهبند الکترونیکی یا انواع مختلف گیت الکترونیکی متصل گردد تا پس از شناسائی منجر به باز شدن در یا گیت و ... گردد .
در یک دستگاه فول اکسس ، علاوه بر دارا بودن موارد ذکر شده ، پورتهای زیادی وجود دارند که قابلیت آن دستگاه را بالا برده و این امکان را میدهد تا ویژگیهای ممتازی به سیستم افزوده شود که در اینجا به برخی از این قابلیتها اشاره میگردد :
- دارا بودن پورت وایگند Wiegand : پروتکل وایگند یک استاندارد ارتباطی در سییستم های اکسس کنترل می باشد که امکان اتصل انواع مختلف ریدرهای RFID را در هر سه فرکانس برد کوتاه ، برد متوسط و برد بلند فراهم می نماید به این مفهوم که ریدر RFID می تواند فارغ از نوع فرکانس ، درهر سه فرکانس 125 کیلو هرتز ، 13.56 مگا هرتز ( مایفر ) و گیگا هرتز ( UHF ) اطلاعات را خوانده و از طریق دو سیم DATA0 و DATA1 اطلاعات را دریافت و ارسال نماید . برای آشنائی با این پروتکل و قابلیت های منحصر به فرد این پروتکل ارتباطی اینجا را کلیک فرمائید .
- دارا بودن پورتهایNormaly Open و Normaly Close : هر دو پورت مذکور که به عنوان رله عمل می نمایند یک کلید یا سوئیچ الکترونیکی هستند که پس از وقوع عمل شناسائی ، اتصال الکتریکی بین دو یا چند نقطه از مدار را برقرار می نمایند . به عبارت دیگر به محض شناسائی کاربر بر روی دستگاه ، رله فعال شده و با ارسال یک پالس ، فرمان لازم را به قفل یا گیت و یا هر دستگاه جانبی دیگر ارسال می نماید و پس از ارسال این پالس ، مجدداً به حالت قبل برگشته و مسیر دوباره بسته می شود . در واقع هر دو پورت NO یا NC وضعیت مشابهی داشته و تنها تفاوت آنها وضعیت کنتاکت در حالت عادی می باشد . در NO مدار در حالت عادی باز می باشد که پس از تحریک و فعالسازی به حالت بسته تغییر وضعیت می دهد و در NC ، مدار در حالت عادی بسته می باشد که پس از فعال شدن به حالت باز تغییر وضعیت می دهد .
- دارا بودن پورتهای ارتباطی : در یک دستگاه اکسس کنترل ، هر چقدر تعداد پشتیبانی از پروتکلهای ارتباطی بیشتر باشد آن دستگاه گرانتر خواهد بود . پورت ارتباطی شبکه رایانه ای TCP/IP ، پورت ارتباطی سریال RS-485 ، پورت ارتباطی RS232 ، پورت USB ، پورت Wifi از جمله پورتهای ارتباطی هستند که غالباً برای تخلیه اطلاعات اکسس کنترل چه به صورت آنلاین و چه به صورت آفلاین مورد استفاده قرار می گیرند که در اکثر مواقع امکان دسترسی مدیران مجموعه را از طریق نرم افزار به داده ها ممکن می سازند .
- دارا بودن آلارم یا زنگ هشدار : در سیستمهای کنترل دسترسی پیشرفته ، امکان ارسال هشدار در صورت هر گونه تخطی از قوانین کنترل دسترسی قرار داده می شود که این زنگ هشدار یا آلارم میتواند در داخل دستگاه کنترل دسترسی قرار داده شود و یا از طریق پورت های خروجی به دستگاههای هشدار دهنده خارجی متصل گردد . این ویژگی ضمن آگاهی بخشی به مسئولان ، امکان دسترسی بیشتر افراد خاطی به منابع را فراهم می نماید .
- دارا بودن امکان تعریف محدودیت زمانی Time Zone : این ویژگی که غالباً در دستگاههای اکسس کنترل قابل مدیریت به صورت نرم افزاری فراهم می گردد این امکان را میدهد تا با تعریف بازه های زمانی مشخص ، امکان دسترسی افراد یا گروهها را به منابع به بازه های زمانی مشخص محدود گردد و خارج از بازه زمانی تعریف شده ، امکان دسترسی به افراد مشخص شده وجود نداشته باشد .
- دارا بودن قابلیت ضد برگشت یا Anti Passback : این ویژگی که با هدف جلوگیری از سوء استفاده افراد به منابع در سیستم های کنترل دسترسی غیر بیومتریک مانند کارت هوشمند RFID بکار گرفته می شود اجازه نمی دهد افراد بدون خارج شدن بتوانند دوباره وارد شوند . به عنوان مثال یک شخص پس از وارد شدن نمی تواند کارت خود را در اختیار شخص دیگری قرار دهد تا او نیز بتواند وارد شود .
- دارا بودن قابلیت هشدار دستکاری یا Tamper Alert : این ویژگی که به منظور اعلام هشدار در مواقع جابجائی دستگاه از محل نصب شده فراهم گردیده است امکان دستکاری دستگاه کنترل دسترسی را با ارسال یک سیگنال برای سیستم هشدار را جلوگیری می نماید . بنابرین در صورت وارد شده ضربه یا سرقت دستگاه اکسس کنترل ، قابلیت ضد دستکاری فعال شده و زنگ هشدار بلافاصله به صدا در می آید .